Meerdere demonstraties in Den Haag
Zowel boerenorganisatie Farmers Defence Force (FDF) als de klimaatactivisten van Extinction Rebellion (XR) hebben aangekondigd dit weekend vanuit het hele land naar de Hofstad te komen om te demonstreren. Omdat zondag de hardloopwedstrijd de NN-City-Pier-Cityloop wordt gehouden, is de organisatie van dat evenement intussen op het Malieveld volop bezig tenten op te bouwen.
Het begeleiden van demonstraties hoort bij het werk van de politie. Daarom is de politie ook bij de komende demonstraties zichtbaar en met voldoende agenten aanwezig om te zorgen voor een veilig verloop van de demonstratie en om de openbare orde te handhaven. Demonstreren en vrijheid van meningsuiting zijn grondrechten die horen in onze democratie en die willen we zoveel mogelijk faciliteren. Het demonstratierecht is daarbij geen vrijbrief voor het plegen van strafbare feiten. Als dat gebeurt, treedt de politie op volgens de aanwijzingen van het lokale gezag.
Informatiebeeld
Voorafgaand aan elk groot evenement zoals een demonstratie vormt de politie zich een beeld hiervan. Hoe groot wordt het, wie komen er en wat willen de deelnemers gaan doen? Op basis van dat beeld wordt een inschatting van de risico’s gemaakt en wordt ook bepaald hoeveel politiemensen nodig zijn om het evenement te begeleiden. Uiteraard kijkt de politie voor deze inschatting ook op online bronnen naar wat er gaat komen.
Als mensen online aankondigen dat ze strafbare dingen gaan doen, zoals het bezetten van een snelweg, kan dat reden zijn om te kijken wie deze mensen zijn. Zijn het bijvoorbeeld echte, bestaande personen (en geen aliassen) en hebben ze misschien eerder strafbare feiten begaan. Of iemand echt bestaat, kan de politie checken in de Basisregistratie Personen. In diverse media worden vragen gesteld over de redenen waarom dit gebeurt. Voor de uitvoering van de politietaak rondom demonstraties is het zo goed mogelijk vormen van een informatiebeeld belangrijk. Dat er ook standaard ouders en kinderen van demonstraten en activisten worden gecheckt zoals media schrijven, is niet goed te verklaren. We zoeken uit waarom dit gebeurt, ook om onze werkwijze waar nodig aan te scherpen.
De politie krijgt regelmatig vragen over het optreden en soms ook het verwijt dat er wordt gemeten met twee maten. Is het zo datde politie anders zou optreden tegen boeren met trekkers dan tegen klimaatactivisten die te voet zijn? Laat er geen misverstand over bestaan: de politie is neutraal en aanwezig bij demonstraties om deze veilig en ordelijk te laten verlopen. En er wordt opgetreden als de demonstraties schade dreigen op te leveren voor derden. Denk bijvoorbeeld aan een ambulance die met een patiënt onderweg is naar het ziekenhuis en moet omrijden. De beleidsuitgangspunten en tolerantiegrenzen (wat wordt wel en wat niet toegestaan)zijn helder en uiteindelijk vastgesteld door het bevoegd gezag: de desbetreffende gemeente en het Openbaar Ministerie.
De-escalatie
De aanpak van de politie bij demonstraties is altijd gericht op de-escalatie. Vanzelfsprekend kan die aanpak verschillen; demonstranten die met zwaar materieel als landbouwvoertuigen of vrachtwagens hun punt willen maken en daarbij de wet overtreden, vergen immers een andere benadering dan actievoerders die een weg blokkeren door zich vast te plakken aan het wegdek of een sitdownactie voeren.
Demonstranten krijgen eerst altijd zelf de kans om hun actie te beëindigen. Maar wanneer strafbare feiten worden gepleegd, gemaakte afspraken rondom de demonstratie niet worden nagekomen of de veiligheid van demonstranten of omstanders in het geding komt, dan treedt de politie op of onderneemt in een later stadium alsnog actie.