Politie pleit voor snelle invoering verbod designerdrugs
De politie roept de politiek op vaart te maken met het verbod op designerdrugs. Een wetsvoorstel ligt al enige tijd klaar, maar wacht nog steeds op behandeling in de Tweede Kamer. ‘De wet is nodig om handel in deze drugs snel en effectief aan te pakken.’
‘Zonder zo’n alomvattende wet lopen we continue achter de feiten aan’, zegt Willem Woelders, portefeuillehouder drugs bij de politie. Hij heeft het over designerdrugs. Dit zijn chemische varianten van synthetische drugs zoals xtc. Deze zogeheten Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) zijn door scheikundige handigheden van de makers vaak niet illegaal, terwijl de wereld achter de drugs wel de rechtsstaat en de volksgezondheid bedreigen.
‘Telkens als een nieuwe schadelijke NPS-drug wordt gevonden, proberen we die op de Opiumlijst te krijgen. Dat traject om een middel verboden te krijgen, neemt veel tijd in beslag, omdat elk product steeds afzonderlijk moet worden beoordeeld. Ondertussen veranderen de producenten een of twee atomen in de samenstelling van de drugs, waardoor het ineens een ander middel is. Maar wel met een vergelijkbare werking. Zo werd de synthetische drug 4-MMC verboden, maar kwam deze drug met een kleine aanpassing als 3-MMC weer ‘legaal’ op de markt. Dat ‘nieuwe’ middel kwam ook op de Opiumlijst, waarna ineens 3-CMC opdook. Zo blijf je dus doorgaan.’
Stofgroepen verbieden
Andere landen, zoals Duitsland en België, kennen een soort parapluwet. Daarmee verbied je stofgroepen die in de (moleculaire) basis hetzelfde zijn opgebouwd. Welke varianten men ook ontwerpt; het is en blijft verboden. De Nederlandse politie pleit voor eenzelfde soort wet. ‘Je verbiedt daarmee stofgroepen, niet steeds een bepaald stofje. Zo kun je op voorhand veel gevaarlijke drugs tegelijkertijd verbieden en dat maakt het opsporen en aanpakken van de drugsproductie en -export veel daadkrachtiger’, meent Woelders.
Rechtshulpverzoeken
Drugsrechercheurs merken ook dat andere landen vreemd opkijken van de huidige Nederlandse wetten. ‘Bij rechtshulpverzoeken in internationale drugsonderzoeken kunnen we lang niet altijd helpen, omdat het spul hier niet strafbaar is. Dat doet wat met de reputatie van Nederland op het gebied van drugsbestrijding. Zo lijkt een soort vrijstaat te ontstaan, waarbij de wet producenten hun gang laat gaan. Vergis je niet: er gaat veel geld in om en er zit verwevenheid tussen de vooralsnog legale NPS-handel en de verboden drugshandel. Die gaat gepaard met bedreigingen, aanslagen, ontploffings- en brandgevaar, corruptie, intimidatie. Dan hebben we het nog niet eens over de gezondheidsrisico’s van deze drugs.’
Designerdrugs vormen een steeds groter probleem, dat blijkt ook uit het Europees Drugsrapport 2023. Het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EMCDDA) kwam daar vrijdag 16 juni mee naar buiten. Het Europese centrum beschrijft dat de illegale drugs die allang bekend zijn op grote schaal verkrijgbaar zijn, maar dat daarnaast regelmatig nieuwe, krachtige middelen opduiken.
Volgens Woelders ijveren Openbaar Ministerie en politie al zo’n tien jaar voor NPS wetgeving, maar is er tot op vandaag nog geen besluit genomen. ‘Het is hard nodig dat zo’n besluit er snel komt. Het EMCCDA-rapport ondersteunt onze oproep. We willen internationaal kunnen samenwerken om effectief de handel tegen te gaan. De behandeling van de wet in de Kamer staat nu op de agenda voor eind juni. Maar een concrete datum is nog niet vastgesteld. De behandeling is al twee keer doorgeschoven. Ik hoop echt dat er nu snel een beslissing over dit verbod gaat komen.’