Meldingen van aanranding en verkrachting fors gestegen
In 2022 is 15.500 keer melding of aangifte gedaan van aanranding of verkrachting, dat is meer dan de afgelopen jaren. Met name de aandacht rond the Voice of Holland en de uitzending van BOOS hebben ervoor gezorgd dat meer slachtoffers zich melden bij de politie. Die doet er alles aan om de juiste zorg te bieden en zaken te onderzoeken. ‘Maar het gaat hier ook om een maatschappelijke opgave. Als mensen hun handen gewoon thuishouden, hebben wij geen werk.’
In 2020 kreeg de politie 12.000 meldingen en aangiftes. In 2022 waren dat er 15.500. Er is vooral een grote toename te zien in het aantal meldingen en aangiftes van aanranding en verkrachting. Volgens Caroline Monster, programmamanager Zeden bij de politie, is die stijging te verklaren doordat er meer ruimte en aandacht is gekomen om deze zedenmisdrijven bespreekbaar te maken. Monster: ‘Na de publiciteit rond the Voice of Holland is het aantal meldingen flink gestegen en die instroom is daarna hoog gebleven.’
Hulp bieden
‘Het is positief dat slachtoffers de politie weten te vinden’, vindt Monster. ‘We zorgen er ook voor dat we direct met hen in gesprek gaan om na te gaan welke behoefte er is en de benodigde zorg direct in gang zetten. Als het slachtoffer aangifte wil doen, zetten we dat proces in gang. Het streven is om binnen zes maanden zaken met strafbare feiten bij het OM aan te dragen. Dat lukt helaas niet altijd, maar dat wil niet zeggen dat deze zaken stilliggen. De complexiteit van zaken is toegenomen, waardoor het verzamelen van bewijs meer tijd kost.’
Monster merkt dat de werkdruk hoog is, zowel bij de politie, partners in de slachtofferzorg als de strafrechtketen. ‘We hebben vorig jaar 20 procent meer zaken aangeleverd bij het OM, maar het aantal meldingen en aangiftes is ook met 20 procent gestegen. We moeten met elkaar constateren dat het een maatschappelijke opgave is. Simpel gezegd, als mensen gewoon hun handen thuishouden, dan hebben wij geen werk. We moeten als samenleving het gesprek voeren over wat we normaal vinden, waar grenzen liggen en wat echt niet kan, waardoor we ook zorgen dat er minder grenzen worden overschreden.’
Nieuwe zedenwet
Dat is des te urgenter omdat naar verwachting het aantal meldingen en aangiftes nog toe zal nemen als een nieuwe wet begin volgend jaar in werking treedt, die verkrachting sneller strafbaar maakt. Zonder uitdrukkelijke wederzijdse toestemming is seks hebben dan strafbaar. ‘De wet maakt het makkelijker om aangifte te doen, ook van digitale zedenmisdrijven. Maar de bewijsvoering blijft hetzelfde en die is in veel zedenzaken erg lastig.’
Intussen doet de politie er, onder meer met het OM, Slachtofferhulp en Centrum Seksueel Geweld, alles aan om de slachtoffers de zorg te kunnen bieden die ze nodig hebben en zaken in behandeling te nemen. Specifiek voor de zedenrecherche is 12,5 miljoen euro beschikbaar gesteld om extra medewerkers aan te trekken en dat gebeurt intussen volop, ‘maar de arbeidsmarkt is momenteel krap en dat maakt het lastig om nieuwe mensen aan te trekken. In het verleden schoven vooral binnen de politie rechercheurs door naar dit specialistische werkveld, maar dat gebeurt nu minder omdat rechercheteams ook met krapte te maken hebben. We focussen nu meer op extern, waarbij we zoeken naar gespecialiseerde krachten, bijvoorbeeld voor ons front office of mensen met digitale expertise.’
‘Daarnaast moeten we ook kritischer kijken naar de meldingen en aangiftes zelf. Hoe haalbaar is een onderzoek? Kunnen we genoeg bewijs bij elkaar krijgen? Wat we blijven doen, is elk slachtoffer opvangen en de hulp bieden die hij of zij nodig heeft. Of dat nou met een gesprek is, een verwijzing naar de juiste zorg of een verzoek om vervolging van de dader.’