Veel minder overvallen in 2023
De daling van het aantal overvallen zet door. Dat blijkt uit de politiecijfers over 2023. Tot december zijn er dit jaar in Nederland 467 overvallen gepleegd. In heel 2022 waren dat er nog 670. De pakkans bij overvallen is hoog. Dit jaar wist de politie bij 70 procent van de overvallen de dader(s) te achterhalen.
De daling van het aantal overvallen past in een trend die de politie al langer ziet. Criminelen richten zich meer op andere vormen van criminaliteit met een minder hoge pakkans. Vijftien jaar geleden werden er nog tegen de drieduizend overvallen per jaar gepleegd. Sindsdien is dat jaarlijks gestaag gedaald naar 467 in 2023 (de maand december is nog niet meegeteld). Vooral overvallen op bedrijven, zoals juweliers, horeca en waardetransporten zijn de afgelopen vijf jaar sterk verminderd. In 2019 waren dat er nog 846 tegen 306 dit jaar: een daling van meer dan de helft.
Verschuiving
‘Na jarenlange daling dachten we dat er sprake zou zijn van stagnering’, reageert landelijke coördinator overvallen Jos van der Stap op de cijfers. ‘Maar de daling zet ook dit jaar door. Het plegen van overvallen is minder aantrekkelijk geworden doordat er steeds minder wordt betaald met contant geld en we zien een verschuiving naar andere vormen van criminaliteit zoals drugshandel en online vermogenscriminaliteit.’
De professionele overvaller verdwijnt volgens Van der Stap steeds meer naar de achtergrond. ‘Mensen die overvallen plegen zijn veelal gelegenheidsrovers of verwarde mensen. Vooral jonge daders willen gaan voor snel geld en voeren 'hit en run' overvallen uit, bijvoorbeeld op een supermarkt of tankstation. We voeren veel gesprekken met de branches over preventieve maatregelen.’
Weinig plofkraken
Uit de politiecijfers blijkt ook dat het aantal plofkraken verder is gedaald naar slechts zes in 2023. In 2019 werden er nog 95 aanslagen op pinautomaten gepleegd. Volgens Van der Stap werpt vooral de samenwerking met de banken vruchten af. ‘We werken al tien jaar goed met hen samen en hebben diverse methoden ontwikkeld waardoor het plegen van een plofkraak in Nederland geen zin meer heeft. Ons nieuwste wapen is lijm: bij een explosie plakt al het geld aan elkaar en is echt niet meer te gebruiken.’
Nederlandse plofkrakers wijken volgens Van der Stap uit naar Duitsland, dat achterloopt met het beveiligen van pinautomaten en andere preventieve maatregelen. Dit jaar werden er tot nu toe 350 aanslagen op Duitse pinautomaten gepleegd. ‘Daar zijn hoofdzakelijk Nederlandse criminelen voor verantwoordelijk’, zegt Van der Stap. ‘Er zijn er zo'n 500 uit vooral de regio's Amsterdam en Utrecht. Ze hebben in Nederland veel kennis opgebouwd over het plegen van plofkraken. We werken nauw samen met de Duitse politie om ze op te pakken. Dit jaar hebben we 127 plofkrakers aangehouden voor explosies in Nederland en het buitenland. Dat zijn er nog nooit zoveel geweest.’