‘Politieorganisatie moet meer leren van geweldgebruik’
Agenten die geweld hebben ingezet, moeten achteraf meer leren van elkaar. Dat blijkt uit onderzoek van de Politieacademie in opdracht van de politie. Volgens onderzoeker Otto Adang ligt het accent nog te veel op verantwoorden in plaats van op leren. En meer op het leren van individuele agenten dan op lessen voor politieteams of de politieorganisatie als geheel. Daarnaast concluderen de onderzoekers dat het nieuwe proces niet goed functioneert voor geweldgebruik in grootschalig verband. Dat leidt ertoe dat er onvoldoende zicht bestaat op bijvoorbeeld het geweldgebruik door de ME.
Stelselwijziging
In 2019 wijzigde de procedure van het melden, registreren en beoordelen van geweld, de zogeheten Stelselherziening tranche I. De belangrijkste aanpassing is het nadrukkelijk willen leren van geweldsaanwending, om op die manier het geweldgebruik door de politie nog verder te professionaliseren en verbeteren. Uit onderzoek van de Politieacademie en de Rijksuniversiteit Groningen in opdracht van de politie blijkt dat deze nieuwe procedure in de praktijk meer gericht is op verantwoorden dan leren.
Adang stelt vast dat elkaar aanspreken op de professionaliteit van optreden niet vanzelfsprekend is. Uit het onderzoek van de lector Openbare Orde en Gevaarbeheersing en bijzonder hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen, blijkt verder dat van collectief leren nog maar beperkt sprake is. Daarmee worden volgens Adang kansen gemist om te verbeteren en de professionaliteit te verhogen. Het kan volgens hem ook leiden tot aantasting van de legitimiteit van de politie.
Aanbevelingen
De onderzoeker geeft drie belangrijke aanbevelingen mee: ten eerste: behandel geweldsaanwending als een strategisch belangrijk thema. Vooral in de hogere regionen van de politieorganisatie is een hogere prioritering noodzakelijk: ieder geweldgebruik door de politie (hoe rechtmatig en professioneel ook) raakt direct aan het gezag en de legitimiteit van de politie. Als tweede:faciliteer alle actoren binnen het nieuwe proces beter, niet alleen qua tijd, maar ook qua kennis en middelen. Dus iedereen die registreert, de mensen op straat, de hovj’s en leidinggevenden. En als laatste: borg het nieuwe proces beter (o.a. voor grootschalig optreden) en organiseer het minder kwetsbaar. Adang concludeert in zijn onderzoek dat de politieorganisatie moet leren leren van geweldgebruik.
Frank Paauw sluit zich hierbij van harte aan. ‘Reflecteren op ons handelen en elkaar durven aanspreken, houdt ons scherp en kritisch en verrijkt ons professionele optreden. Ook voor de politie geldt een leven lang leren.’