Cybercrimeteam Rotterdam sleutelrol in internationaal onderzoek
Het Rotterdamse cybercrimeteam (CCT) speelde een sleutelrol in een groot internationaal fraude- en witwasonderzoek genaamd “Operation SKEIN”. Op 30 mei 2022 werden in Dublin een 27-jarige man en een 25-jarige vrouw aangehouden door de Ierse politie op verdenking van witwassen en deelname aan een criminele organisatie. Het totaal van de aanhoudingen komt hiermee op 203 verdachten.
De zaak kwam aan het rollen nadat een havenbedrijf uit Rotterdam in april 2020 aangifte deed van factuurfraude ook wel bekend als “Business Email Compromise” (BEC-)fraude. Het bedrijf stelde bij de aangifte hun eigen onderzoek ter beschikking aan de politie. Het slachtoffer bleek voor een substantieel bedrag te zijn opgelicht, waarna het geld via verschillende rekeningen naar het buitenland werd weggesluisd. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de frauduleuze e-mails vanuit Dublin waren verzonden. Rechercheurs van het CCT benaderden daarop het Garda National Economic Crime Bureau (GNECB), de fraudeafdeling van de Ierse politie. Onderzoek gedaan door het Rotterdamse CCT en GNECB leidde tot de precieze locatie van waaruit de e-mails werden verzonden wat aanleiding gaf voor een doorzoeking in een woning nabij Dublin begin mei 2020. Hierbij werden aantal telefoons en opslagapparaten in beslag genomen, samen met financiële gegevens en bewijsmateriaal met betrekking tot het ronselen van zogeheten money mules. Dit zijn mensen die hun bankrekening ter beschikking stellen aan criminelen. Bij deze doorzoeking werd ook bewijs gevonden voor een aantal andere strafbare feiten, zoals het witwassen van geld verkregen uit talloze andere factuurfraudes. Slachtoffers hiervan waren bedrijven verspreid over de hele wereld. De in beslag genomen apparaten zijn onderzocht door het CCT Rotterdam. Al snel werd duidelijk dat de verdachten niet alleen werkten, maar dat er een groot crimineel netwerk achter schuil ging.
De Rotterdamse aangifte werd daarmee het startpunt voor de Ierse politie om begin mei 2020 een groot onderzoek op te starten, genaamd “Operation SKEIN”.
Criminele organisatie
Het Ierse onderzoeksteam vond bewijs dat er een grote criminele organisatie opereerde in (en vanuit) Ierland die wereldwijd betrokken was bij BEC-fraude. De opbrengsten ervan werden via bankrekeningen over de hele wereld witgewassen. Tevens werd er bewijs gevonden van datingfraude, smishing-scams in Ierland en het ronselen van money mules wereldwijd. Zo werden er money mules naar Ierland gevlogen om bankrekeningen te openen voor witwasdoeleinden. Daarbij werd ook op grote schaal gebruik gemaakt van valse paspoorten en identiteitsbewijzen. Tot slot stuitte het onderzoeksteam op ingewikkelde witwasconstructies waarbij zakelijke en persoonlijke bankrekeningen in Turkije, het Verenigd Koninkrijk, een aantal EU-landen en Azië betrokken waren.
Resultaten
In totaal zijn er tot op heden 203 verdachten aangehouden in Ierland, die direct in verband kunnen worden gebracht met de criminele organisatie. Eén van die verdachten wordt onder andere verdacht van het leiding geven aan deze organisatie.
54 verdachten zijn aangehouden op verdenking van het lid zijn van een “gang” (criminele organisatie). De andere 149 verdachten zijn aangehouden voor onder andere witwassen.
Internationale samenwerking
Naast de eerder genoemde nauwe samenwerking tussen de Ierse politie en het CCT Rotterdam is er ook gebruik gemaakt van de expertise van Eurojust, Europol en Interpol op het gebied van gezamenlijke onderzoeken en het delen van bewijs. Deze samenwerking bleek van onschatbare waarde te zijn.
Dit onderzoek laat zien dat wanneer politiekorpsen samenwerken bij het aanpakken van wereldwijde criminele organisaties, er grote successen worden behaald in het oprollen ervan. Het toont aan hoe groot het probleem is op het gebied van cybercrime en dat deze organisaties geen grenzen kennen.