Eerste vijfentwintig geldezels aangepakt

In het politiebureau aan de Allegonda Gremmerstraat in Rotterdam waren afgelopen weekend reclasseringsmedewerkers, rechercheurs en een officier van justitie aanwezig, om de verdachten diezelfde dag nog een straf op te leggen en hen te wijzen op hun gedrag en de enorme gevolgen van het zijn van een geldezel. Ook waren medewerkers van onder andere de gemeente en Homerun Forensische Zorg onderdeel van Humanitas DMH aanwezig ten behoeve van de verdachten die vaak met (geld)problemen kampen. Dit om de kans op herhaling te verkleinen.

Straffen
In totaal zijn vijfentwintig verdachten gehoord. Zeventien verdachten hebben straffen opgelegd gekregen variërend van taakstraffen (tot 80 uur), geldboetes, het betalen van een schadevergoeding en bijzondere voorwaarden. Daarbij moet gedacht worden aan passende dagbesteding en meewerken aan schuldhulpverlening. Acht verdachten die afgelopen zondag zijn verhoord horen de beslissing van de officier van justitie binnenkort.

Meer acties gepland
De eenheid Rotterdam staat landelijk gezien aan de top 3 met meeste geldezels. Deze verdachten zijn in beeld gekomen door een analyse van het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (LMIO). Daar komen sinds corona meer en meer aangiften binnen van mensen die slachtoffer zijn geworden van internetoplichting. Het gaat om zeker 400 verdachten voornamelijk (jong)volwassenen in de leeftijd van 20-30 jaar waarvan een grote concentratie woont in Rotterdam-Zuid.

Geldezels worden ook vaak ingezet bij andere vormen van criminaliteit via een computer bijvoorbeeld Vriend in Noodfraude. Uit onderzoek van Politie Oost Nederland blijkt dat er sinds september voor Vriend in Noodfraude in heel Nederlander zeker 100 aangiften per dag binnen kwamen.
Afgelopen weekend is in navolging van de actiedagen van 3 en 17 februari 2021. De aankomende tijd worden er meer actiedagen gehouden.

Met de aanpak wordt het proces van gedigitaliseerde cybercrime verstoord en de kans vergroot om uit te komen bij de hoofddaders achter deze cybercrimedelicten.

Ronselen
Criminelen ontvangen het geld van hun slachtoffers liever niet op hun eigen rekening. ”Om zelf buiten beeld te blijven, misbruiken ze de betaalrekeningen van anderen.” zegt Aad Lensen projectleider van de aanpak. “Oplichters ronselen echt zogeheten geldezels. Ze doen dit vaak via social media met vacatures waar je snel en makkelijk geld kan verdienen. Of bij scholen waar voor een paar tientjes menig leerling overgehaald om even te ‘helpen’ bij het pinnen. Ook via games en WhatsApp worden jongeren geronseld. Sommige criminelen worden met cadeautjes en complimenten eerst ‘vrienden’  met hun beoogde geldezel. Want een ‘vriend’ die leen je vervolgens makkelijker je pinpas met –code uit.” aldus Lensen.

Kwetsbaar
Criminelen zoeken vaak doelbewust mensen op die kwetsbaarder zijn, doordat ze bijvoorbeeld in geldnood zitten of een licht verstandelijke beperking (LVB). Zij zijn extra vatbaar voor verleidingen en manipulatie en overzien de gevolgen van hun acties niet altijd. Daarom wordt nauw samengewerkt met de gemeente Rotterdam, Reclassering Nederland en Homerun Rotterdam. De gemeente Rotterdam kijkt waar mensen met schulden geholpen kunnen worden. Homerun biedt specialistische begeleiding aan mensen met een LVB die moeite hebben hun leven op de rit te houden. Janny Flier, trajectcoördinator Homerun: ‘De jongere is bewust of onbewust dader en daar volgt een straf uit. Tegelijkertijd is de jongere soms ook slachtoffer van witwaspraktijken van criminelen die misbruik maken van hun kwetsbaarheid. Zij hebben de juiste zorg nodig om te voorkomen dat ze terugvallen of nog verder wegzakken in een web van problemen. En die zorg bieden wij.”

Gevolgen
Als jongeren hun rekening en/of pincode geven, storten slachtoffers van internetoplichting geld op de rekening van de jongeren. Soms nemen de criminelen  die rekening helemaal over. Soms moet het geld door de geldezel gepind worden en contact afgestaan worden. Officier van justitie Jacqueline Bonnes  “Je maakt je in beide gevallen vervolgens schuldig aan het witwassen van illegaal geld. Het is een ernstig misdrijf, wat je echt nog jaren kan achtervolgen.”

Pakkans 100%
Banken doen melding en/of aangifte als zij verdachte transacties zien. Als na onderzoek blijkt dat een rekening gebruikt is om crimineel geld door te sluizen, is de pakkans vervolgens honderd procent, omdat alle gegevens van de rekeninghouder bekend zijn. De gevolgen zijn ingrijpend:
- De geldezel draait op voor de schade en wordt strafrechtelijk vervolgd. Hij kan een forse schuld oplopen en een strafblad krijgen.
- Met een strafblad krijg je geen Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Zonder VOG kan je een aantal studies vergeten. Ook je kansen op het krijgen van een baan, zijn dan aanzienlijk kleiner.
- Je komt bovendien op een lijst (het zogeheten incidentenwaarschuwingssysteem financiële instellingen): hij of zij kan soms wel acht jaar geen of zeer moeilijk gebruikmaken van financiële diensten van banken, zoals het aangaan van een lening of hypotheek, het afsluiten van een telefoonabonnement of het openen van een nieuwe rekening.



Tips om geen geldezel te worden
- Geef nooit je bankpas en pincode aan iemand anders.
- Stel je rekening niet aan iemand anders beschikbaar. Ook niet aan een bekende.
- Lijkt iets te mooi om waar te zijn? Dan is het dat vaak ook.
- Ga niet zo maar in op vacatures waar je snel en makkelijk veel geld kan verdienen. Controleer of het (buitenlandse) bedrijf of persoon uit die mooie vacature wel echt bestaat.

Praat erover
Preventie is belangrijk. Dat vindt ook Betaalvereniging Nederland. Daarom ondersteunen zij de campagne die deze week in Rotterdam wordt gestart op SnapChat, Instagram en Facebook waarbij gewezen wordt op de gevaren en gevolgen van het zijn van een geldezel. Aad Lensen doet ook een oproep aan ouders: ‘Praat er met uw kinderen over: krijgen ze een aanbod om snel geld te verdienen? Dat is foute boel. Altijd.”

Waarschuwen
Politie, Openbaar Ministerie en banken wijzen jongeren al langer op de gevaren van geldezel worden. De politie doet dat onder meer via vraaghetdepolitie.nl  en Instagram. Daarnaast zijn er jongerencampagnes, waarbij andere partners aandacht vragen voor dit fenomeen. Meer informatie over geldezels staat  op https://www.politie.nl/themas/money-mules.html